عوامل مؤثر بر رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت دهان و دندان بر اساس مدل بَزْنِف در دانش‌آموزان پسر مدارس ابتدایی

عوامل مؤثر بر رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت دهان و دندان بر اساس مدل بَزْنِف در دانش‌آموزان پسر مدارس ابتدایی زهره ناصری پور تکلو۱، سید وحید احمدی طباطبایی۲، فرزانه ذوالعلی۳، محبت محسنی۴* ۱. دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران. ۲‌. پزشک عمومی‌، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران. ۳ . دانشیار، گروه آمار و اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات مدل‌سازی در سلامت، پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران. ۴. استادیار ، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، پژوهشکده آینده‌پژوهی در سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران. * نویسنده مسئول: کرمان‌، ابتدای میدان هفت باغ‌، دانشگاه علوم پزشکی کرمان دانشکده بهداشت‌، گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت تلفن: ۰۳۴۳۱۳۲۵۰۹۸  فاکس: ۰۳۴۳۱۳۲۵۰۹۴             Email: [email protected]              چکیده: مقدمه: بیماری‌های دهان و دندان از جمله شایع‌ترین بیماری‌های دنیا و از این میان، پوسیدگی دندان شایع‌ترین آن‌ها است. مطالعه حاضر با هدف تعیین عوامل مؤثر بر رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت دهان و دندان بر اساس مدل بَزْنِف در دانش‌آموزان پسر مدارس ابتدایی شهر بافت در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ صورت گرفت. روش بررسی: این پژوهش توصیفی - تحلیلی به صورت مقطعی بر روی ۲۰۰ نفر از دانش‌آموزان پسر مقطع ابتدایی انجام شد که به روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب گردیده بودند. داده‌ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مدل بزنف در دو بخش ویژگی‌های دموگرافیک و سازه‌های مدل بزنف شامل نگرش، هنجارهای انتزاعی، قصد رفتاری، فاکتورهای قادرکننده و رفتار به تعداد ۶۲ سؤال جمع‌آوری شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه ۱۶صورت گرفت. یافته‌ها: رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت دهان و دنـدان در ۷۴% دانش‌آموزان در حد متوسط قرار داشت و تنها۲۰‌% آن‌ها از این رفتار، نمره خوب را کسب کردند. نمره رفتـارهای ارتقاء دهـنده سـلامت دهان و دندان با پـایه تحصیلی (۰/۰۰۴P=)، تحصیلات مادر (۰/۰۰۴P=)، تحصیلات پدر (۰/۰۳۴P=) و شغل پدر (۰/۰۰۷P=) ارتباط آماری معنی‌دار داشت. در میان سازه‌های مدل بزنف قوی‌ترین عامل پیش بینی کننده (با ضریب۰/۵۱۱ =β)، فاکتورهای قادر کننده و بعد از آن قصد رفتاری (با ضریب ۰/۴۲۶=β) شناخته شدند که بیشترین ارتباط را با رفتار سلامت دهان و دندان داشتند. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، مؤثرترین سازه بر رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت دهان و دندان، فاکتورهای قادرکننده بود، بنابراین توصیه می‌شود ارتقاء دهندگان سلامت تمرکز خود را بر این محور قرار دهند. واژگان کلیدی: ارتقاء سلامت، سلامت دهان و دندان، دانش آموزان، مدل َبزْنِف ارجاع: ناصری پور تکلو زهره، احمدی طباطبایی سید وحید، ذوالعلی فرزانه، محسنی محبت.  عوامل مؤثر بر رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت دهان و دندان بر اساس مدل بَزْنِف در دانش‌آموزان پسر مدارس ابتدایی. مجله پژوهش‌های سلامت محور ۱۳۹۵؛ ۲(۳): ۲۷۳-۲۵۹.